Pierwsza kontrola drogowa to często stresująca sytuacja, zwłaszcza gdy jesteś młodym kierowcą i dopiero uczysz się funkcjonować w ruchu drogowym. Nagle za plecami rozbłyskują niebieskie światła, pojawia się dźwięk syreny lub ktoś daje znak lizakiem… Co teraz? W tym poradniku młodego kierowcy dowiesz się, jak się zachować podczas kontroli drogowej, czego unikać i kiedy należy zachować szczególną ostrożność.
Prawo o ruchu drogowym – kto i kiedy może Cię zatrzymać?
Zasady zatrzymywania do kontroli drogowej zależą od miejsca, w którym się znajdujesz. Zatrzymanie powinno nastąpić w miejscu bezpiecznym – zarówno dla osoby kontrolującej, jak i dla innych uczestników ruchu drogowego.
W obszarze zabudowanym:
- do zatrzymania kierującego pojazdem może dojść zarówno z inicjatywy policjanta w mundurze, jak i ubranego po cywilnemu,
- policjant w mundurze zatrzymuje pojazd za pomocą lizaka (w dzień) lub latarki z czerwonym światłem (w nocy),
- funkcjonariusz Policji może również podać sygnał z jadącego radiowozu, włączając krótkotrwale niebieskie światło błyskowe i sygnał dźwiękowy o zmiennej tonacji,
- policjant ubrany po cywilnemu może zatrzymać pojazd wyłącznie w obszarze zabudowanym i tylko pieszo, używając lizaka lub latarki z czerwonym światłem – nie ma prawa wydawać sygnałów z jadącego pojazdu.
Poza obszarem zabudowanym:
- do zatrzymania kierującego pojazdem wyłącznie uprawniony jest policjant w umundurowaniu,
- funkcjonariusz Policji zatrzymuje pojazd lizakiem, latarką lub z jadącego radiowozu, przy użyciu niebieskiego światła i sygnału dźwiękowego.
Jeśli nie masz pewności, czy osoba próbująca Cię zatrzymać to policjant, oceń miejsce zatrzymania. Jeżeli jesteś w odludnym, nieoświetlonym terenie, kontynuuj jazdę do najbliższego posterunku lub stacji paliw i tam skontaktuj się z funkcjonariuszami Policji. Podejrzane zatrzymania mogą służyć celom przestępczym, dlatego zachowaj ostrożność.
Jak zachować się podczas rutynowej kontroli drogowej?
Kontrola drogowa rządzi się określonymi zasadami. Dla młodego kierowcy może się wiązać z dużym stresem, dlatego warto wiedzieć, jak wygląda jej przebieg i czego należy się spodziewać. Jasne zasady pomogą Ci zachować spokój i uniknąć nieporozumień.
Gdy zauważysz sygnał do kontroli drogowej:
- zatrzymaj się w bezpiecznym miejscu,
- włącz światła awaryjne,
- nie opuszczaj pojazdu, dopóki nie usłyszysz polecenia policjanta,
- opuść szybę po stronie kierowcy,
- trzymaj ręce na kierownicy, aby nie wzbudzać podejrzeń.
Funkcjonariusze Policji mają obowiązek:
- podejść do pojazdu i podać przyczynę zatrzymania,
- przedstawić się i – na Twoje życzenie – dokonać okazania legitymacji służbowej,
- poprosić o wyłączenie silnika oraz okazanie dokumentów.
Warto pamiętać, że uprawnione służby, takie jak Policja, Inspekcja Transportu Drogowego czy Straż Graniczna, działają w oparciu o konkretne przepisy. Kontrola drogowa może mieć na celu sprawdzenie dokumentów, ale także ocenę stanu trzeźwości kierującego pojazdem lub zabezpieczenie dowodów w sytuacji podejrzenia popełnienia przestępstwa.
Nie zabrałem prawa jazdy! Jakie dokumenty musisz mieć przy sobie, gdy dojdzie do zatrzymania pojazdu?
To pytanie zadaje sobie wielu młodych kierowców – szczególnie po zmianach przepisów.
Nie musisz mieć przy sobie:
- dowodu rejestracyjnego,
- papierowego potwierdzenia posiadania ważnej polisy OC.
Dane te funkcjonariusze sprawdzą w systemie informatycznym, czyli w Centralnej Ewidencji Pojazdów.
Nie musisz też mieć przy sobie plastikowego prawa jazdy, o ile:
- zostało wydane w Polsce,
- pojazd jest zarejestrowany w Polsce,
- poruszasz się pojazdem na terenie Polski.
W takim przypadku Twoje dane znajdują się w Centralnej Ewidencji Kierowców, do której dostęp mają funkcjonariusze Policji. Dodatkowo możesz posługiwać się aplikacją mObywatel, która zawiera moduł „mPrawoJazdy”.
Fizyczne prawo jazdy musisz mieć przy sobie, gdy:
- masz zagraniczny dokument,
- prowadzisz pojazd zarejestrowany za granicą,
- wyjeżdżasz poza granice Polski.
Kontrola policyjna a uprawnienia policjanta?
Podczas kontroli drogowej policjant działa na podstawie przepisów prawa i posiada konkretne uprawnienia. Warto wiedzieć, co może sprawdzić i jakich czynności może się domagać od kierującego pojazdem.
Podczas kontroli drogowej policjant może:
- przeprowadzić badanie mające na celu ustalenie zawartości alkoholu lub substancji odurzających w organizmie,
- skontrolować stan świateł, klaksonu, opon i pasów bezpieczeństwa,
- zapytać o ważność przeglądu technicznego,
- sprawdzić wyposażenie auta, czyli trójkąt ostrzegawczy i gaśnicę z aktualną homologacją.
Kontrola drogowa może być też związana z podejrzeniem naruszenia przepisów lub popełnieniem przestępstwa – dlatego ważna jest Twoja współpraca i spokojna reakcja na każde polecenie.
Czego lepiej nie robić?
Choć kontrola drogowa to rutynowa procedura, Twoje zachowanie ma duże znaczenie. Zarówno kierujący pojazdem, jak i pasażerowie powinni unikać:
- wysiadania z pojazdu bez wyraźnego polecenia,
- gwałtownych ruchów – np. nerwowego sięgania po dokumenty bez uprzedzenia,
- żartów, agresywnych zachowań i niepotrzebnych komentarzy,
- nagrywania bez wcześniejszego informowania o tym fakcie.
Jeśli coś wzbudza Twoją wątpliwość, masz prawo poprosić o okazanie legitymacji służbowej oraz zapisać dane funkcjonariusza. Wszelkie nieprawidłowości możesz zgłosić po zakończeniu kontroli.
Kiedy warto być szczególnie czujnym?
Zdarza się, że niektóre próby zatrzymania pojazdu nie pochodzą od funkcjonariuszy. Uważaj, jeśli:
- ktoś próbuje Cię zatrzymać w odludnym miejscu w cywilnym aucie,
- osoba nie przedstawia się ani nie chce dokonać okazania legitymacji służbowej,
- próbuje Cię przestraszyć lub zmusić do reakcji.
W takiej sytuacji:
- jedź do najbliższej stacji benzynowej, posterunku Policji lub innego bezpiecznego punktu,
- tam skontaktuj się z numerem alarmowym i przekaż szczegóły sytuacji.
Kontrola drogowa musi być przeprowadzona zgodnie z przepisami – bezpieczeństwo kierowcy zawsze jest najważniejsze.
Poradnik młodego kierowcy – kontrola drogowa to codzienność
Kontrola drogowa to coś, czego doświadcza każdy kierujący pojazdem. Nie musi być stresująca – wystarczy znać podstawowe zasady i spokojnie reagować.
Jeśli planujesz rozpocząć kurs prawa jazdy, przygotowujesz się do egzaminu lub chcesz zdobyć praktyczną wiedzę – jesteśmy po to, aby Ci pomóc. W Ośrodku Szkolenia Kierowców ARKA+ nauczymy Cię nie tylko prowadzenia pojazdu, ale też odpowiedzialnego zachowania w realnych sytuacjach – takich jak kontrola drogowa.